Heildartekjur launahæstu tíu prósent Íslendinganna hafa hækkað um 80 milljarða frá árinu 2010. Þessi hópur var með yfir 20 milljónir að meðaltali í árslaun í fyrra. 19.324 einstaklingar eru í þessum hópi. Hópurinn fékk greitt ríflega þriðjung allra launa á Íslandi í fyrra og fimmtungur hæst launuðu Íslendinganna var samtals með um 56 prósent allra launatekna í landinu í fyrra. Þetta kemur fram í tölum Hagstofu Íslands yfir heildaratvinnutekjur Íslendinga sem Fréttablaðið hefur tekið saman. Vilhjálmur Birgisson, formaður Verkalýðsfélags Akraness, telur þetta sláandi.

Hagstofan raðar einstaklingum niður í tíu jafnstóra hópa eftir tekjum. Þeir sem minnstar hafa tekjurnar raðast í fyrsta hópinn og svo koll af kolli. Efstu tveir tekjuhóparnir eru með samtals um 479 milljarða í atvinnutekjur á síðasta ári borið saman við 22,2 milljarða heildartekjur neðstu tveggja hópanna. Atvinnutekjur efsta hópsins, hæst launuðu einstaklinganna, hafa hækkað um 26 prósent frá árinu 2010 eða um 80 milljarða króna. Laun allra hinna 90 prósent íslendinga hækkuðu á sama tímabili um 136 milljarða.

Hafa ber í huga að fjölmargir í lægstu hópunum eru námsmenn á námslánum og nemar sem búa enn hjá foreldrum sem gæti skekkt töluvert laun neðstu hópanna. Því gefa tekjur þeirra ekki glögga mynd af fjárhagsstöðu hópsins í heild.

Þegar allar tekjur eru skoðaðar sést að meðalárstekjur einstaklinga í efsta tekjuhópnum eru rúmar 20 milljónir, tvöfalt hærri en í næsta hóp. Lægsti tekjuhópurinn er með um 330 þúsund krónur í árslaun og næsti fyrir ofan með um 1.26 milljónir í árslaun.

Meðalárslaun Íslendinga samkvæmt þessu er því 6.03 milljónir.

Vilhjálmur Birgisson, foringi verkalýðsfélags Akraness.
Vilhjálmur Birgisson, foringi verkalýðsfélags Akraness. VÍSIR/ANTON
Vilhjálmur Birgisson telur þessar tölur sláandi og vera tilefni til að verkalýðshreyfingin í heild fari vandlega í gegnum þessar tölur.

„Þetta eru sláandi tölur og kannski staðfesting á því gífurlega launaskriði sem við höfum verið að sjá hjá þeim launahæstu í landinu. Ég vona að við munum fara vandlega í gegnum þessar tölur en við fyrstu sýn virðist þetta vera ákveðin staðfesting þess sem maður hefur haft tilfinningu fyrir, að misskiptingin sé að aukast aftur í íslensku þjóðfélagi.“ segir Vilhjálmur. Hann bendir á að hlutur Alþýðusambandsins sé nokkur. „Sú láglaunastefna sem Alþýðusambandið hefur verið að reka undanfarin ár er kannski að þrotum komin.“

Fram kemur í frétt Hagstofunnar að eiginfjárstaða allra fjölskyldugerða batnaði á árinu 2013. Þetta á einkum við um einstæða foreldra en staða eiginfjár hjá þeim jókst um tæp 36% árið 2013.

Hins vegar þegar skoðaðar eru launatekjur Íslendinga og hlutur þeirra í heildarlaunatekjum kemur í ljós að launatekjur efstu tekjuhópanna hafa hækkað frá hruni á meðan laun annarra hópa hafa staðið í stað eða lækkað sem hlutfall af heildartekjum landsmanna.

Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar, segir þessar tölur sýna að haga þurfi skattlagningu á Íslandi þannig að hún jafni tekjur landsmanna.

„Þessar tölur sýna hversu mikilvægt það er að halda tekjumun í samfélaginu í lágmarki. Um allan heim er að vaxa skilningur á því að skattleggja verður sérstaklega allra hæstu tekjur og allra mestan auð, ef vel á að fara. Misskipting grefur undan jöfnum tækifærum og félagslegu réttlæti,“ segir Árni Páll.